• Bij de budgettaire gevolgen van beleid worden per beleidsartikel de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten in één tabel gepresenteerd.

• Indien ten laste van het onderhavige beleidsartikel ook garantieverplichtingen worden begroot, wordt direct onder de tabel budgettaire gevolgen van beleid nog een tweede tabel opgenomen, waarin voor de jaren t-2 tot en met t+4 de verplichtingen worden uitgesplitst naar garantieverplichtingen en overige (ook wel financiële) verplichtingen. Het format voor die eventuele tabel - Geschatte budgetflexibiliteit is onderaan dit blok Toelichting opgenomen.

• Per beleidsartikel is sprake van één tabel Budgettaire gevolgen van beleid. Hiermee worden de integrale uitgaven en ontvangsten die samenhangen met één beleidsdoelstelling in één oogopslag zichtbaar.

• Bij het opstellen van begroting t (in de zomer van t-1) wordt voor de stand t-2 in de tabel de stand opgenomen van de Slotwet t-2. Voor de stand t-1 wordt in de tabel de meest recente stand opgenomen. Dit is de stand na de Augustusbrief, waarover met de IRF overeenstemming is bereikt. Voor de kolommen t t/m t+4 wordt uitgegaan van de stand (raming) per 1 januari t (dus bijvoorbeeld voor de begroting 2020 wordt uitgegaan van de ramingen per 1 januari 2020 volgens de laatst overeengekomen stand; dit is dus ook de stand na Augustusbrief).

• Op de regel Verplichtingen wordt het totale verplichtingenbudget (inclusief garantieverplichtingen) voor het jaar t weergegeven. Het gaat zowel om de financiële verplichtingen als de garantieverplichtingen. Financiële verplichtingen zijn de verplichtingen ten opzichte van een wederpartij die op een later moment tot betaling (kasuitgaven) leiden; dit zijn onvoorwaardelijke financiële verplichtingen, die - als de wederpartij zijn verplichtingen is nagekomen – uiteindelijk volledig tot betaling zullen komen.

  Indien van toepassing worden de verplichtingen in een tweede tabel uitgesplitst naar betalings- en garantieverplichtingen. Garantieverplichtingen zijn verplichtingen, waarvan betaling op een later moment afhankelijk is van een bepaalde omstandigheid (een bepaald risico of een bepaalde onzekere gebeurtenis) bij de partij die de garantie ontvangt. Het zijn dus voorwaardelijke financiële verplichtingen. Garantieverplichtingen worden, indien van toepassing, apart opgenomen op de regel "waarvan garantieverplichtingen". Ook hier geldt dat ter bepaling van het percentage dat als juridisch verplicht moet worden beschouwd, uitgegaan moet worden van de peildatum 1 januari van jaar t.

  Garantieverplichtingen kunnen worden onderscheiden in:

  • garanties niet in het kader van schatkistbankieren/ leenfaciliteit. Dit zijn «gewone» garanties (waaronder achterborgstellingen) aan externe partijen.

  • garanties in het kader van schatkistbankieren/ leenfaciliteit. Dit kunnen garanties zijn aan externe partijen (ZBO's/RWT's) of aan interne partijen (agentschappen).

    Dit onderscheid is met name van belang in het kader van het Toetsingskader Risicoregelingen. Het is echter niet verplicht om dit onderscheid in deze regel door te voeren. Indien het voor goed inzicht zinvol wordt geacht kan het onderscheid ook in de toelichting bij de tabel worden gepresenteerd.

    Indien er geen reële meerjarige raming van de programma-uitgaven is te geven, worden de garantieverplichtingen niet in de tweede tabel verwerkt. In dat geval wordt er in de toelichting bij die tweede tabel expliciet aandacht aan besteed.

Financiële instrumenten

Definities van deze Financiële Instrumenten zijn opgenomen in de begrippenlijst.

Specifieke aanwijzingen voor de toelichting in het kader van de (ontwerp-) begroting staan hieronder vermeld:

Subsidies (regelingen)

De definitie voor subsidie is meer juridisch dan financieel van aard. Op grond van de Algemene Wet Bestuursrecht moet in het algemeen voor subsidieverlening een wettelijke grondslag bestaan. Eén van de uitzonderingen hierop vormen subsidies waarvan zowel de subsidieontvanger als het maximale bedrag in de begroting worden vermeld. De vermelding in de begrotingswet in jaar t vormt dan conform artikel 4:23, derde lid, aanhef en onder c, van de Algemene Wet Bestuursrecht de wettelijke grondslag voor deze subsidieverlening. In die situatie wordt in het model «Tabel budgettaire gevolgen van beleid» of in de toelichting van het desbetreffende artikel de ontvanger en het maximumbedrag vermeld. Het door de Staten-Generaal geautoriseerde bedrag geldt als maximum (artikel 2.3, vierde lid,van de Comptabiliteitswet 2016). Hiermee wordt het budgetrecht van de Staten-Generaal gerespecteerd. (zie ook onder voorschriften, bepaling 5 van de Toelichting bij de beleidsartikelen).

Leningen

De uitgaven voor leningen worden eventueel onder de categorie subsidies opgenomen. Vaak hebben die contracten door de ‘zachte» voorwaarden (lagere dan marktrente, kwijtscheldingsclausules, e.d.) die eraan zijn verbonden, het karakter van een subsidie; de vormgeving is dan meestal publiekrechtelijk (subsidiebeschikking). De uitgaven voor leningen worden als apart instrument opgenomen, indien hiermee het inzicht wordt vergroot.

Garanties

Hieronder wordt een raming van de kasgevolgen van de garanties opgenomen als daarvan, bijvoorbeeld op basis van ervaringsgegevens, een realistische raming te maken valt. Zie voor een nadere toelichting bij garanties hierboven onder "Toelichting". Indien het de verwachting is dat uitstaande garantieverplichtingen tot betaling zullen komen, wordt het financieel instrument garanties als aparte categorie onder de kasuitgaven opgenomen.

Bekostiging

Geen specifieke aanwijzingen.

Inkomensoverdrachten

Geen specifieke aanwijzingen.

Opdrachten

Over het algemeen zijn dit de opdrachten voor zover deze niet vallen onder externe inhuur. Externe inhuur is het uitvoeren van werkzaamheden in opdracht van een bij de rijksoverheid in dienst zijnde opdrachtgever, door een private organisatie met winstoogmerk, door middel van het tegen betaling inzetten van personele capaciteit en deskundigheid, waarop door de opdrachtgever mede gestuurd wordt (zie Bijlage Inhuur externen). De uitgaven voor externe inhuur worden opgenomen bij de apparaatsuitgaven.

Bijdrage aan agentschappen

Programmageld zoals bedragen benodigd voor bijv. subsidieregelingen worden onder ‘subsidie’ gepresenteerd in de tabel budgettaire gevolgen van beleid en niet onder de Bijdragen aan agentschappen. Als de minister de subsidieregeling(en) laat uitvoeren door een andere partij, wordt deze bij de subsidieregeling in de tabel vermeld.

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

Geen specifieke aanwijzingen.

Bijdrage aan medeoverheden

Geen specifieke aanwijzingen.

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

Geen specifieke aanwijzingen.

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

In de tabel budgettaire gevolgen van beleid wordt de naam van het begrotingshoofdstuk vermeld waarop de Bijdrage wordt ontvangen alsmede waarvoor de Bijdrage wordt verstrekt. Bijv. Defensie: Kustwacht.

Bijdrage aan sociale fondsen

Geen specifieke aanwijzingen.

(Schade)vergoedingen

(Schade)vergoeding is een aanspraak van een natuurlijke persoon of een rechtspersoon op vergoeding van de kosten voor de uitvoering van overheidsmaatregelen of een vergoeding van kosten die door toedoen van de overheid zijn ontstaan. Voorbeelden van (schade)vergoedingen door het Rijk zijn; vergoeding van de kosten voor de versterkingsmaatregelen aan de eigenaren van de woningen in Groningen als gevolg van gaswinningen of de compensatievergoedingen voor de gedupeerde ouders inzake de kinderopvangtoeslag.

Storting/onttrekking begrotingsreserve

Geen specifieke aanwijzingen.

Rente

Geen specifieke aanwijzingen.

Mutaties in rekening-courant en deposito’s

Geen specifieke aanwijzingen.

Institutionele inrichting

Enkel van toepassing voor de begrotingshoofdstukken I & II.

Nog te verdelen

Geen specifieke aanwijzingen.

Geheim

Geen specifieke aanwijzingen.

Fonds

Geen specifieke aanwijzingen.

Aanvullend op de toelichting op de financiële instrumenten gelden de volgende aanwijzingen:

Bij de beleidsartikelen worden onder het kopje «Extracomptabel» de fiscale regelingen op het betreffende terrein vermeld direct achter de toelichting op de financiële instrumenten. De budgettaire cijfers van fiscale regelingen worden overgenomen uit de bijlage «Fiscale regelingen» bij de Miljoenennota. In juli/augustus stuurt het Ministerie van Financiën (directie Algemene Fiscale Politiek) een budgettair overzicht van fiscale regelingen naar de departementen. De toedeling van fiscale regelingen aan de begrotingsartikelen wordt vermeld in de bijlage ‘Toelichting op de fiscale regelingen’ bij de Miljoenennota. Als de fiscale regeling tegelijkertijd bij verschillende beleidsartikelen als instrument wordt ingezet (op een of meerdere begrotingen) wordt het instrument in de beleidsagenda toegelicht. Hierbij worden ook de budgettaire gegevens gepresenteerd.

De fiscale regelingen worden als volgt vermeld in de begrotingen: Begeleidende tekst bij de tabel Fiscale regelingen: Naast de in dit begrotingsartikel genoemde instrumenten, zijn er fiscale regelingen die betrekking hebben op dit beleidsterrein. In onderstaande tabel is het budgettaire belang van deze regelingen vermeld. De cijfers zijn ontleend aan de corresponderende bijlage ‘Fiscale regelingen’ in de Miljoenennota. Voor een beschrijving van de regelingen, de doelstelling, de ramingsgrond, een verwijzing naar de laatst uitgevoerde evaluatie en een programmering van evaluaties voor toekomstige jaren wordt verwezen naar de bijlage bij de Miljoenennota ‘Toelichting op de fiscale regelingen’.

• de reden/oorzaak dat deze uitgaven verplicht zijn (wat is de afspraak met bijvoorbeeld een verwijzing naar de regelgeving);

• met welke partij(en), instanties is of zijn deze juridische verplichting aangegaan;

• de tijdshorizon van de verplichting (voor welke periode geldt deze verplichting).

Deze aspecten hoeven niet voor alle individuele juridische verplichtingen te worden opgenomen. Binnen het cluster van instrumenten als totaal kunnen de belangrijkste afspraken met partijen benoemd worden. De kwalitatieve toelichting op het totaal van het juridische verplichte percentage dekt bij voorkeur het grootste gedeelte van de juridische verplichtingen af (80/20-regel of bijvoorbeeld de drie grootste verplichtingen daarbinnen). Bij subsidies kan ook worden verwezen naar de subsidiebijlage. Deze bepaling komt voort uit de toezegging van de minister van Financiën tijdens het Algemeen Overleg over Verantwoord Begroten van 6 maart 2013 (TK, vergaderjaar 2012-2013, 31 865, nr. 50).